شرکت مهندسی اردال که بیش از 27 سال سابقه فعالیت در حوزه طراحی، تهیه و تامین، نصب و راه اندازی و خدمات پس از فروش سیستم های اعلام و اطفاء حریق و پمپ های آتش نشانی دارد، هم اکنون با افتخار اعلام می کند که بیش از 1000 پروژه در سراسر ایران با موفقیت به انجام رسانده است و سهم بزرگی در حفظ جان و مال مردم عزیز ایران داشته است و هم چنان عزم خود را برای پیشرفت روز افزون جزم کرده است. یکی از زمینه های فعالیت شرکت مهندسی اردال در زمینه اطفای حریق، به سیستم اطفا حریق گازی هالون باز می گردد.
در واقع می توان گفت که هالوژن ها در سیستم اطفای حریق سابقه دیرینه دارند و در مکان های که حساسیت بالایی دارند مانند صنایع مخابراتی و الکترونیکی به کار گرفته می شوند. گازهای هالوژن برای خاموش کردن آتش در کپسول های آتش نشانی به کار می رود و در این زمینه تا حدود بسیار چشمگیری موفق عمل کرده اند. تنها عیبی که به این سیستم وارد است، تخریب لایه اوزون توسط آن ها می باشد.
اجزای موجود در سیستم اطفا حریق گازی هالون
اگر بخواهیم هالون ها را با دی اکسید کربن مقایسه کنیم باید بگوییم که از نظر کاربرد و ذخیره سازی بسیار به هم شبیه می باشند، اما عملکرد خاموش کنندگی حریق آن ها در زمینه فرآیند شیمیایی متفاوت می باشد.
هالوژن ها در این سیستم اطفای حریق در سیلندرهای فولادی پر فشار با استاندارد BS 5045 ذخیره می شود. این سیلندرها یک شیر تخلیه پنوماتیک دارند که با کمک یک مجموعه شلنگ پرفشار و در عین حال انعطاف پذیر به وسیله یک لوله کوچک، به یک منیفولد فشار بالا وصل می شود.
انواع سیستم اطفا حریق گازی هالون
1. هالون 1301 که ترکیب شیمیایی آن CBr F3 می باشد. این سیستم اطفای حریق به صورت ثابت مورد استفاده قرار می گیرد. اما از جایی که برای محیط زیست ضرر دارد از سال 1995 ممنوع شده است.
2. هالون 1211 که ترکیب شیمیایی آن CBr CLF2 است و در سیستم های اطفای حریق قابل حمل به کار می رود. گاز هالون در این سیستم جلوی فعل و انفعالات شیمیایی که موجب حریق و تشدید آن می شود، جلوگیری می نماید. نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که گاز هالون در این سیستم در تماس با شعله های آتش به فسژن تبدیل می گردد که خطرناک است. از این رو نباید از آن در محیط های بسته استفاده نمود و تنها برای استفاده در محیط های باز مناسب می باشد.
گازهای هالون چه نقشی در اطفاء حریق دارند؟
گاز هالون 1301 غلظت بسیار اندکی نسبت به تمام گازهای دیگر در زمینه اطفای حریق دارد. در عین حال این گاز از نظر خاموش کنندگی در مکان های بسته و حساس از قدرت بالایی برخوردار است، از جمله داخل هواپیما.
ترکیب مشتقات هیدروکربن متان و یا اتان که به جای یک یا چند هیدروژن، از عنصر هالوژن استفاده می شود، موجب به وجود آمدن موادی می شود که در سیستم های اطفای حریق کاربرد بسیار بالایی دارد. این مواد هالون نام دارد. در واقع می توان گفتی وقتی هیدروکربن ها، هالوژن دار می شوند تبدیل به هالون ها می گیرند. این ترکیب از نظر خاموش کردن انواع آتش، بسیار قدرتمند و موثر می باشد.
آیا به طور کلی سیستم اطفای حریق گازی هالون کنار رفته است؟
همانطور که گفتیم گازهای هالون به دلیل تاثیر مخربی که روی محیط زیست می گذارند، روز به روز استفاده از آن ها محدود و محدودتر می شود. چرا که عمر طولانی دارند و زمانی که با اوزون استراتوسفر ترکیب می شوند، ایمنی جو زمین را کاهش داده و به مرور زمان آن را تخریب می کنند.
در واقع این که پرتوی ماوراء بنفش به کندی از جو زمین عبور کند، رشد گیاهان مختل می شود و هم چنین ساختار ژنتیکی موجودات زنده نیز دستخوش تغییر می گردد. همین موضوع موجب شده است تا معاهده های بین المللی مانند معاهده مونترال، با استفاده از ترکیبات موجود در این سیستم ها اطفای حریقريال مخالفت خود را اعلام کنند.
در هر صورت گاز هالون هادی جریان الکتریسیته نیست و بو و رنگی ندارد و نسبت به هوا 5 برابر سنگین تر می باشد. هم چنین همانطور که گفته شد، این سیستم اطفا حریق گازی هالون 1211 باید در محیط های باز استفاده شود.
خبر خوش این است که موسسات بین المللی ذیربط برای حفاظت هر چه بیشتر از لایه اوزون و محیط زیست، جایگزین هایی را معرفی کرده اند. این جایگزین ها از نظر ساختار مولکولی بسیار مشابه با هالوژن ها می باشند اما در عین حالت اثر تخریبی بسیار کمتری به همراه دارند، مواد شیمیایی خشک چند منظوره ، آب های خاموش کننده CO2، سیستم های هالوکربنی غیر مخرب، سیستم های گاز بی اثر و سیستم های مه آب جزو مهم ترین این جایگزین های سیستم اطفا حریق گازی هالون محسوب می گردند.