اسپرینکلر
اسپرینکلر آتش نشانی یکی از تجهیزات کنترل آتش سوزی و فروکش کردن آتش می باشد و درست در زمانی می تواند بیش از همه مفید باشد که آتش نشانان امکان تهیه جريان آب کافی برای خاموش کردن آتش را ندارند و از این دستگاه یا سیستم اسپرینکلر استفاده می کنند. در واقع این سیستم سرعت گرما و حرارت آتش را کاهش می دهد و به خاموش شدن کامل آتش و حریق کمک می کند، آن هم بدون این که وجود نیروی انسانی نیاز باشد.
نحوه عملکرد اسپرینکلر یا پاشنده آب آتش نشانی
این یک قطعه آبپاش می باشد که به سیستم لوله کشی آب شهری در ساختمان ها متصل می باشد. هر آبپاش به وسیله یک حباب شیشه ای که به گرما حساس می باشد یا یک اتصال فلزی دو طرفه همراه با آلیاژ قابل اشتعال نصب می گردد و جریان آب را کنترل می کند.
در واقع حباب شیشه ای و یا در برخی موارد لنز فشار نگهدارنده جریان آب است که درست مانند یک پلاگین کار می کند، یعنی از جریان آب جلوگیری می کند و زمانی که دمای محیط پیرامون پاشش آب یا اسپرینکلر به اندازه ای مشخص شده برسد، راه را برای جریان آب باز می نماید.
به این ترتیب زمانی که دمای محیط به اندازه مشخصی که در اسپرینکلر طراحی شده است برسد، می تواند همان نقطه که دچار آتش سوزی شده است را خاموش کند، این امر از آسیب های که آب می تواند به ساختمان وارد کند، جلوگیری به عمل می آورد.
مایع داخل اسپرینکلر چیست؟
در داخل اسپیلنکرهای دارای حباب شیشه ای دو فاز مایع و یک بخار مایع وجود دارد. در اکثر موارد در فاز مایع، الکل مورد استفاده قرار می گیرد. اسپرینکلر بر این اساس کار می کند که درون حباب انبساط مایع رخ می دهد و به این ترتیب فاز گازی نسبت به فاز مایع کوچک تر می گردد.
اجزای اسپرینکلر
در این سیستم پاشنده آب یا اسپرینکلر با چند جزء مختلف رو به رو هستیم:
- قاب اسپرینکلر: ساختار و بدنه اسپرینکلر قاب نام دارد که همه اجزای موجود در این سیستم، روی این قاب قرار دارند.
- اتصال حرارتی: در این جا با دو نوع حباب شیشه ای و یا اتصال زودگذر رو به رو هستیم که تشخیص حریق و آتش سوزی و کنترل جریان آب را بر عهده دارد.
- دفلکتور: می توان به این قطعه، صفحه منحرف کننده جریان آب نیز گفت. جریان آب با این دفلکتور برخورد می کند و به قطرات کوچک تقسیم می شود. از این رو شعاعی که اسپرینکلر آب را پخش می کند، بیشتر می شود و از این رو حرارت زودتر کاهش می یابد.
- درپوش: روزنه ای به نام اوریفیس در شیر اسپرینکلر وجود دارد که مقدار آب خروجی را کنترل می نماید. برای این که آب از روزنه نشت پیدا نکند، درپوشی بین روزنه و سنسور حرارتی تهیه می شود. زمانی که آتش سوزی رخ می دهد، افزایش دما سنسور را از بین می برد و در اثر فشار آب، درپوش جدا می گردد و در نهایت آب با فشار زیاد خارج می شود.
انواع اسپرینکلر آتش نشانی
1.سیستم اسپرینکلر تر
فشار آب با فشار زیادی در پشت این اسپرینکلرها قرار دارد و زمانی که حریق روی می دهد، حرارت حباب شیشه ای افزایش پیدا می کند و دهانه اسپرینکلر می شکند و آب تخلیه می شود.
2.سیستم اسپرینکلر خشک
در این جا هوای فشرده ای که درون لوله ها وجود دارد، عملکرد اصلی سیستم را اجرا می کند. زمانی که اسپرینکلر وارد عمل می شود، هوای فشرده، تخلیه می گردد و از این رو شیر سیستم باز می شود و آب از طریق لوله کشی وارد اسپرینکلر و تخلیه می گردد. این سیستم نسبت به سیستم اسپرینکلر تر، سرعت پایین تری دارد.
3.سیستم های اسپرینکلر سیلابی
در این نوع سیستم همه اسپرینکلرهای نصب شده، باز هستند و آب در پشت شیر کنترل اتوماتیک و خودکار وجود دارد. هنگام بروز حریق، سیستم با ارسال سیگنال موجب می شود تا شیر کنترل بازگردد و به این ترتیب آب وارد اسپرینکلر شده و در نهایت تخلیه می گردد. سرعت عمل این نوع اسپرینکلرها بسیار بالا است.
4.سیستم هیا اسپیکلر پیش عملگر
در جایی های که آب می تواند تاثیرات بسیار منفی و مخربی روی تجهیزات بگذارد، از این سیستم اسپرینکلر استفاده می شود که ارسال سیگنال مستقیما از دتکتور یا تشخیص دهنده انجام نمی شود و در واقع تجهیزات سیستم اعلام حریق از دستگاه کنترل مرکزی استفاده می کنند تا پیام یا سیگنال را به شیر کنترل سیستم فرمان ارسال نمایند.