گاز CO2
گاز دی اکسید کربن، گازی بی بو، بی رنگ و بدون قابلیت خورندگی و هدایت الکتریکی می باشد که 50 درصد سنگین تر از هواست. استفاده از گاز CO2 به جای آب در خاموش کردن حریق به سال 1910 میلادی بر می گردد. در سال های ابتدایی از ترکیب اسید سولفوریک با کربنات پتاسیم، گاز دی اکسید کربن متصاعد و از طریق لوله کشی بر سطح حریق تخلیه می گردید. به دلیل دسترسی آسان، هزینه پایین و قابلیت بالای این گاز در کاهش اکسیژن و خنک کنندگی، امروزه استفاده از این گاز طبیعی به طرز چشمگیری رو به افزایش است. سیستم های CO2 قابلیت فعال شدن به صورت دستی و اتوماتیک را دارا می باشند. در سیستم های پرفشار، CO2 در دمای 21 درجه سانتیگراد به صورت دوفاز مایع/بخار در فشار 58 بار خواهد بود، که در هنگام خروج از نازل های تخلیه کاملا به صورت گاز تبدیل خواهد شد. در سیستم های معمول و موجود در بازارهای جهانی، سیستم های CO2 در سیلندرهایی به حجم 67 یا 80 لیتری حاوی 45 یا 60 کیلوگرم ذخیره شده و پس از تشخیص حریق توسط سیستم های اعلام حریق و ارسال فرمان تخلیه به پکیج سیلندرها، توسط سیستم لوله کشی و از طریق نازل های مخصوص در محل مورد نظر تخلیه می شود.
گاز CO2 تا مادامی که NOAL-No-observed-adverse-effect level کمتر از 5 درصد باشد، خطری را متوجه سلامتی انسان نمی کند. با توجه به اینکه حداقل Design Concentration یا غلظت طراحی این سیستم بر اساس NFPA 12 می باید 34 درصد در نظر گرفته شود، استفاده از این گاز به دلیل ایجاد ترکیبات سمی در هنگام تخلیه و مسمویت افراد حاضر در محل به هیچ عنوان جهت اطفاء حریق محلهای دارای اپراتور پیشنهاد نمیگردد. همین امر باعث درنظر گرفتن تمهیداتی برای کاهش خطر تخلیه گاز در اثر سهل انگاری و غافلگیری اپراتور گشته است. از اینگونه تمهیدات می توان به استفاده از تجهیزاتی همانند Lockout Valve، Time Delay، Horn و نصب علائم و تابلو های هشدار و نشان دهنده مسیر فرار اشاره نمود.
کمترین زمان موثر تخلیه گاز درون سیلندرها 30 ثانیه در نظر گرفته می شود. این زمان بر اساس میزان خطر فضاهای مختلف جهت خنک کنندگی بیشتر افزایش خواهد یافت. انجام محاسبات هیدرولیکی جهت بدست آوردن سایز لوله ها و فشار گاز موجود در لوله ها، خروجی نازل و در انتها نحوه لوله کشی و چیدمان نازل ها به منظور دستیابی به بهینه ترین حالت اطفاء حریق توسط نرم افزارهای معتبر و دارای لایسنس همچون VDS میباید انجام گیرد.
در انتها میباید به نقش مهم سیستم اعلام حریق در فعال سازی سیستم اطفاء حریق اشاره نمود. با توجه به خطرات احتمالی تخلیه گاز برای سلامتی افراد، استفاده از سیستم اعلام حریق با کمترین میزان اشتباه در جهت ممانعت تخلیه کاذب گاز، امری ضروری میباشد.
موارد کاربرد سیستم CO2:
- سیستم اطفا حریق اتاق های برق
- سیستم اطفا حریق ترنچ کابل
- سیستم اطفا حریق گالری کابل
- سیستم اطفا حریق اتاق های ترانس
- سیستم اطفا حریق پست برق
- سیستم اطفا حریق دیزل ژنراتور
- سیستم اطفا حریق اتاق باتری