سیستم اسپرینکلر به عنوان پرکاربردترین سیستم اطفا حریق اتوماتیک در دنیا شناخته می شود. در این سیستم فرآیند تشخیص حریق مجزا از سیستم اعالم حریق، توسط حباب شیشه ای و یا فلز حساس به حرارت انجام شده و پس از شکستن حباب و یا ذوب شدن فلز، اسپرینکلر از حالت بسته به حالت باز تغییر وضعیت می دهد. در لوله های سیستم اطفاء حریق تر، آب همواره تحت فشار معین وجود داشته و در مواقع حریق هنگام باز شدن آبفشان ، آب بر روی آتش و مواد سوختنی تخلیه می گردد. در سیستم های لوله خشک نیز باز شدن (این آب پاش) اسپرینکلر در ابتدا باعث تخلیه هوای فشرده درون لوله ها و پس از آن باعث باز شدن شیر سیستم خشک و تخلیه آب خواهد گردید.
از مزایای عمده این سیستم می توان به هزینه نسبتا پایین، دسترسی آسان و قابلیت اطمینان باال در مقایسه با سایر سیستم های آتشنشانی اشاره نمود.
اسپرینکلر آتش نشانی
اسپرینکلرهای آتش نشانی در انواع مختلفی وجود دارند، اما همه آنها به یک روش کار می کنند. یک اسپرینکلر معمولی از اجزای زیر تشکیل شده است:
- یک سر که آب را پاشش می کند
- یک حباب شیشه ای که حاوی مایعی است که به گرما حساس است
- یک شیر که آب را تا زمانی که حباب شیشه ای شکسته نشود، مسدود می کند
هنگامی که دمای محیط به سطح معینی می رسد، مایع داخل حباب شیشه ای منبسط می شود و حباب می شکند. این اتفاق، شیر را باز می کند و اجازه می دهد آب از اسپرینکلر به بیرون پاشیده شود و آتش سوزی را خاموش نماید.
نکات مهم در نصب اسپرینکلر آتش نشانی:
طراحی و نقشه:
- مطابقت با ضوابط: طراحی و نصب سیستم اسپرینکلر باید مطابق با ضوابط سازمان آتش نشانی و سایر مراجع ذیصلاح باشد.
- نقشه دقیق: تهیه نقشه دقیق از محل نصب اسپرینکلرها، لوله کشی، اتصالات و سایر اجزای سیستم ضروری است.
- محاسبات دقیق: محاسبات دقیق هیدرولیکی برای تعیین سایز لوله ها، تعداد اسپرینکلرها و فشار آب مورد نیاز انجام شود.
انتخاب نوع اسپرینکلر:
- نوع حریق: با توجه به نوع حریق محتمل در محل، نوع مناسب اسپرینکلر انتخاب شود.
- ارتفاع سقف: با توجه به ارتفاع سقف، نوع مناسب اسپرینکلر (بالازن، پایین زن، دیواری) انتخاب شود.
- شرایط محیطی: با توجه به شرایط محیطی (مانند دمای محیط، رطوبت، وجود مواد شیمیایی) نوع مناسب اسپرینکلر انتخاب شود.
نصب و اجرا:
- نیروی متخصص: نصب سیستم اسپرینکلر باید توسط افراد متخصص و باتجربه انجام شود.
- رعایت استانداردها: کلیه مراحل نصب باید مطابق با استانداردهای مربوطه انجام شود.
- آزمایش و تست: پس از نصب، سیستم اسپرینکلر باید به طور کامل آزمایش و تست شود تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود.
نگهداری و تعمیرات:
- بازرسی دورهای: سیستم اسپرینکلر باید به طور دورهای توسط افراد متخصص بازرسی و تست شود تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود.
- سرویس و تعمیرات: در صورت نیاز، سیستم اسپرینکلر باید توسط افراد متخصص سرویس و تعمیر شود.
- آموزش: ساکنین و یا پرسنل محل باید در مورد نحوه استفاده از سیستم اسپرینکلر آموزش ببینند.
اسپرینکلرهای آتش نشانی در انواع مختلفی از جمله موارد زیر وجود دارند:
اسپرینکلر آویز آتش نشانی
اسپرینکلر آویز به لوله های آب بکار رفته در سقف متصل شده و از طریق آنها از سقف آویزان می شود.
اسپرینکلر آتش نشانی ایستاده
این اسپرینکلرها با پاشش آب به سمت بالا، به صورت اسپری چتری شکل عمل می کنند.
اسپرینکلر دیواری
این نوع از اسپرینکلرها معمولا برای محافظت از اتاق های کوچک یا راهروها طراحی شده اند.
اسپرینکلر مخفی
امروزه با توجه به حساسیت افراد بر روی زیبایی محیط، استفاده از آبپاش های مخفی به شدت افزایش یافته است که درون یک قاب مخصوص قرار گرفته اند.
نکات کلیدی در مورد استاندارد نصب اسپرینکلر:
فاصله اسپرینکلر از سقف:
- برای سقفهای صاف و بدون مسدود کننده، فاصله استاندارد اسپرینکلر بین ۱ تا ۱۲ اینچ است.
- اگر سقف در برخی نقاط دارای اختلاف ارتفاع باشد، اسپرینکلر باید نهایتاً در فاصله ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتری از سقف نصب شود.
فاصله اسپرینکلر از دیوار:
- اسپرینکلرها نباید نزدیکتر از 4 اینچ به دیوار نصب شوند.
- در مکانهایی که امکان نصب اسپرینکلر در سقف وجود ندارد، میتوان آن را روی دیوارها نصب کرد.
تعداد اسپرینکلر:
- تعداد اسپرینکلرهای مورد نیاز به مساحت و نوع کاربری ساختمان بستگی دارد.
نکات مهم:
- نصب سیستم اسپرینکلر باید توسط یک نصبکننده مجرب انجام شود.
- سیستم اسپرینکلر باید به طور منظم توسط یک تکنسین متخصص بررسی و نگهداری شود.
- در صورت بروز هرگونه مشکل در سیستم اسپرینکلر، باید سریعا به تعمیرکار اطلاع داده شود.
عملکرد اسپرینکلرها
عملکرد اسپرینکلرها به صورت خودکار و با دقت بالا انجام میشود. مراحل عملکرد این دستگاهها شامل موارد زیر است:
- تشخیص حرارت: هر اسپرینکلر دارای یک حسگر حرارتی است که به افزایش دما واکنش نشان میدهد. زمانی که دما به سطح مشخصی برسد، حسگر حرارتی فعال میشود.
- فعالسازی اسپرینکلر: با فعال شدن حسگر حرارتی، دریچه اسپرینکلر باز میشود و آب یا فوم با فشار بالا از لولهها به محل آتش تخلیه میشود.
- خاموش کردن آتش: حجم بالای آب یا فوم تخلیه شده به سرعت آتش را خاموش میکند و از گسترش آن جلوگیری میکند.
- کاهش دمای محیط: آب یا فوم پاشیده شده از اسپرینکلرها به کاهش دمای محیط کمک میکند و از شعلهور شدن مجدد آتش جلوگیری میکند.
کاربردهای اسپرینکلرها
اسپرینکلرها به دلیل ویژگیها و عملکرد منحصر به فرد خود، در مکانهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند. برخی از کاربردهای این دستگاهها عبارتند از:
- ساختمانهای مسکونی: در ساختمانهای مسکونی برای حفاظت از جان و مال ساکنان در برابر آتشسوزی، اسپرینکلرها به طور گستردهای نصب میشوند.
- ساختمانهای تجاری: در ساختمانهای تجاری مانند فروشگاهها، مراکز خرید و ادارات، استفاده از اسپرینکلرها به افزایش ایمنی کمک میکند.
- کارخانهها و صنایع تولیدی: در محیطهای صنعتی که مواد قابل اشتعال و خطرناک وجود دارد، استفاده از اسپرینکلرها میتواند از بروز خسارات جدی جلوگیری کند.
- انبارهای بزرگ: در انبارهای بزرگ که مقادیر زیادی کالاهای قابل اشتعال نگهداری میشود، اسپرینکلرها میتوانند به حفاظت از اموال و کالاها کمک کنند.
- بیمارستانها و مراکز درمانی: در بیمارستانها و مراکز درمانی که نیاز به حفاظت ویژه از بیماران و تجهیزات پزشکی وجود دارد، اسپرینکلرها میتوانند به عنوان یک راهکار ایمنی موثر استفاده شوند.
اسپرینکلرها به عنوان یکی از اجزای حیاتی سیستمهای اطفای حریق، نقش مهمی در حفاظت از جان و مال افراد در برابر آتشسوزی ایفا میکنند. با توجه به انواع، ویژگیها و کاربردهای متنوع این دستگاهها، میتوان از آنها به عنوان یک راهکار ایمنی موثر برای جلوگیری از خسارات جانی و مالی ناشی از آتشسوزی استفاده کرد. انتخاب و نصب صحیح اسپرینکلرها میتواند به کاهش خطرات و افزایش ایمنی در محیطهای مختلف کمک کند. در صورت نیاز به راهنمایی درباره اسپرینکلرها می توانید با کارشناسان مجموعه اردال در ارتباط باشید.