آتش‌سوزی، کابوسی همیشگی برای انسان بوده است. فاجعه‌های غم‌انگیز و خسارات جبران‌ناپذیری که از این حوادث ناگوار به بار می‌آید، ضرورت استفاده از تمهیدات پیشگیرانه و سامانه‌های هشداردهنده دقیق را بیش از پیش آشکار می‌کند. در این میان، سیستم‌های اعلام حریق هوشمند به عنوان نسل نوین این سامانه‌ها، با اتکا به فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی، نقشی حیاتی در ارتقای سطح ایمنی اماکن مختلف ایفا می‌کنند.
امروزه در ساختمان ها و اماکن مسکونی و صنعتی برای کاهش خسارات ناشی از آتش سوزی از اعلام حریق به طور گسترده استفاده می شود. این سیستم ها همچنین در صورت بروز آتش سوزی به ساکنان ساختمان اطلاع می دهند تا آسیب به حداقل برسد. از سه اثر آن یعنی دود، گرما و شعله برای تشخیص آتش استفاده می شود. به طور کلی دو نوع سیستم اعلام حریق معمولی و هوشمند وجود دارد. سیستم اعلام حریق هوشمند از اجزای الکتریکی تشکیل شده است که فرمت اعلام حریق را دارند که از مهم ترین آنها می توان به تشخیص حریق و دود و همچنین اطلاعات دقیق از محل آتش سوزی اشاره کرد.
نصب سیستم اعلام حریق هوشمند
نصب سیستم اعلام حریق هوشمند، فرآیندی تخصصی و دقیق است که باید توسط افراد مجرب و با استفاده از تجهیزات و ابزارهای مناسب انجام شود. مراحل کلی این فرآیند به شرح زیر است:
1. مشاوره و طراحی:
- در اولین قدم، کارشناسان با بررسی محل مورد نظر و نیازهای کاربر، نوع مناسب سیستم اعلام حریق را انتخاب می‌کنند. سپس نقشه دقیق محل مورد نظر ترسیم شده و محل قرارگیری تجهیزات مختلف سیستم مشخص می‌شود.
2. تهیه تجهیزات:
- پس از انتخاب نوع سیستم، تجهیزات مورد نیاز نظیر پنل کنترل، آشکارسازها، آژیرها، شستی‌ها و کابل‌ها تهیه می‌شوند.
3. نصب و راه‌اندازی:
- تجهیزات سیستم در محل‌های تعیین شده نصب می‌شوند.
- سیم‌کشی و اتصالات مربوطه با دقت و ظرافت انجام می‌شود.
- پس از اتمام نصب، سیستم تست و تنظیم می‌شود تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود.
4. آموزش:
- پس از نصب و راه‌اندازی سیستم، نحوه استفاده و نگهداری از آن به کاربران آموزش داده می‌شود.
مزایای استفاده از سیستم اعلام حریق هوشمند عبارتند از:
1. سرعت عمل و دقت بی‌نظیر:
- سیستم‌های اعلام حریق هوشمند با بهره‌گیری از حسگرهای پیشرفته نظیر حسگرهای دود، حرارت، گاز و شعله، قادر به تشخیص سریع و دقیق علائم حریق در مراحل اولیه وقوع آن هستند. به عنوان مثال، حسگرهای دود می‌توانند ذرات دود را در غلظت‌های بسیار پایین تشخیص داده و هشدار را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به ساکنین یا مسئولین محل مورد نظر ارسال کنند.
- این سرعت عمل بی‌نظیر، فرصت کافی برای تخلیه امن محل و جلوگیری از گسترش آتش‌سوزی را فراهم می‌کند.
2. کاهش خطاهای انسانی:
- سیستم‌های سنتی اعلام حریق، وابستگی زیادی به هوشیاری و عملکرد صحیح افراد در مواقع بحرانی دارند. اما سیستم‌های هوشمند با اتوماسیون فرآیند هشدار و ارسال پیام به صورت خودکار، خطاهای انسانی را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهند.
- به عنوان مثال، در صورت بروز حریق در ساعات شب یا زمانی که افراد در محل حضور ندارند، سیستم هوشمند به طور خودکار اعلام حریق می کند.
3. انعطاف‌پذیری و قابلیت برنامه‌ریزی:
- سیستم‌های هوشمند قابلیت برنامه‌ریزی و تنظیمات مختلف را دارند. به عنوان مثال، می‌توان آژیرها را برای نواختن صداهای مختلف در شرایط مختلف برنامه‌ریزی کرد و یا سطح حساسیت حسگرها را به تناسب نوع کاربری محل مورد نظر تنظیم نمود.
- این انعطاف‌پذیری، امکان استفاده از این سیستم‌ها در طیف گسترده‌ای از اماکن نظیر منازل مسکونی، ادارات، مجتمع‌های تجاری، بیمارستان‌ها، مدارس و کارخانجات را فراهم می‌کند.
4. یکپارچه‌سازی با سایر سامانه‌ها:
- این یکپارچه‌سازی، امکان ایجاد یک سیستم امنیتی جامع و هماهنگ را فراهم می‌کند و به ارتقای سطح امنیت و مدیریت بحران در محل مورد نظر کمک می‌کند. به عنوان مثال، در صورت بروز حریق، سیستم اعلام حریق می‌تواند به طور خودکار سیستم‌های اطفای حریق را فعال کرده و یا درب‌های اضطراری را برای تسهیل تخلیه افراد باز کند.
هزینه اجرای سیستم اعلام حریق هوشمند
هزینه سیستم‌های اعلام حریق هوشمند به نوع سیستم، متراژ محل مورد نظر، امکانات و تجهیزات جانبی مورد استفاده بستگی دارد. با این وجود، سرمایه‌گذاری در این سیستم‌ها با توجه به مزایای قابل توجهی که در زمینه ارتقای ایمنی ارائه می‌کنند، امری مقرون به صرفه و توجیه‌پذیر تلقی می‌شود.