آتش‌سوزی‌ها از جمله خطراتی هستند که می‌توانند به سرعت گسترش یافته و خسارات جانی و مالی سنگینی به بار آورند. برای مقابله با این خطرات، انواع مختلفی از سیستم‌های اطفای حریق طراحی شده‌اند که هر کدام برای شرایط و محیط‌های خاصی مناسب هستند. یکی از موثرترین این سیستم‌ها، سیستم اطفای حریق فوم است. این مقاله از اردال به بررسی عملکرد، کاربردها و مزایای سیستم اطفای حریق فوم می‌پردازد.
سیستم اطفای حریق فوم چیست؟
سیستم اطفای حریق فوم یکی از روش‌های پیشرفته و کارآمد برای خاموش کردن آتش است. فوم (کف) مورد استفاده در این سیستم‌ها ترکیبی از آب، هوا و ماده کف‌زا است که به‌طور مستقیم بر روی آتش پاشیده می‌شود. این فوم با ایجاد یک لایه پوششی روی سطح سوخت، از تماس اکسیژن با آتش جلوگیری کرده و فرآیند احتراق را متوقف می‌کند. به عبارت دیگر، فوم همزمان با خنک کردن و قطع کردن ارتباط اکسیژن با سوخت، به طور موثر آتش را خاموش می‌کند.
عملکرد سیستم های اطفاء حریق فوم
عملکرد سیستم اطفای حریق فوم به این صورت است که ابتدا ماده کف‌زا با آب ترکیب می‌شود و سپس این ترکیب با هوا مخلوط شده و فوم تولید می‌شود. این فوم از طریق نازل‌ها یا اسپرینکلر نصب شده، بر روی ناحیه‌ای که دچار آتش‌سوزی شده است، پاشیده می‌شود.
فوم به سرعت بر روی سطح سوخت پخش می‌شود و با ایجاد یک لایه محافظ، جلوی انتشار بخارات قابل اشتعال و تماس اکسیژن با سوخت را می‌گیرد. این ویژگی به‌خصوص در اطفای حریق‌های مایعات قابل اشتعال مانند نفت و بنزین بسیار مؤثر است. علاوه بر این، فوم از بازگشت شعله‌ها جلوگیری می‌کند و امکان گسترش مجدد آتش را به حداقل می‌رساند.
انواع فوم‌های اطفای حریق
فوم‌های اطفای حریق بسته به نوع و محل کاربرد در انواع مختلفی طراحی می‌شوند:
1. فوم‌های AFFF:
این نوع فوم‌ها به دلیل ایجاد یک لایه آبی نازک روی سطح سوخت، مانع از ایجاد دوباره شعله می‌شوند. این فوم‌ها بیشتر برای اطفای حریق‌های مایعات قابل اشتعال (کلاس B) مورد استفاده قرار می‌گیرند.
2. فوم‌های پروتئینی:
این فوم‌ها از مواد طبیعی و پروتئینی تهیه می‌شوند و به دلیل چسبندگی بالا، برای استفاده در آتش‌سوزی‌های بزرگ و گسترده مناسب هستند.
3. فوم‌های مقاوم به الکل:
این نوع فوم‌ها به‌طور خاص برای خاموش‌کردن حریق‌های ناشی از الکل‌ها و سایر حلال‌های قطبی طراحی شده‌اند که ممکن است با فوم‌های معمولی واکنش دهند و باعث شکسته شدن لایه فوم شوند.
4. فوم‌های با حجم بالا:
این فوم‌ها با افزایش حجم زیاد، قادر به پر کردن فضاهای بزرگ در مدت کوتاهی هستند و برای خاموش کردن آتش در محیط‌های بسته مانند انبارها و زیرزمین‌ها مناسبند.
کاربردهای سیستم اطفاء حریق فوم
سیستم‌های اطفای حریق فوم در صنایع مختلف و محیط‌های گوناگون کاربرد دارند. برخی از این کاربردها عبارتند از:
1. صنایع نفت و گاز:
سیستم‌های فوم برای مقابله با حریق‌های ناشی از نشت مواد نفتی و گازی به‌طور گسترده در پالایشگاه‌ها، خطوط لوله و مخازن ذخیره‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
2. فرودگاه‌ها:
در فرودگاه‌ها، خطر حریق ناشی از سوخت هواپیما بسیار بالاست. سیستم‌های اطفای حریق فوم به دلیل توانایی در خاموش‌کردن سریع و موثر آتش، از تجهیزات ضروری در این مکان‌ها محسوب می‌شوند.
3. صنایع شیمیایی:
در کارخانه‌های تولید مواد شیمیایی و پتروشیمی، استفاده از فوم‌های مقاوم به الکل برای مقابله با آتش‌سوزی‌های ناشی از مواد شیمیایی الزامی است.
4. انبارهای کالاهای قابل اشتعال:
در انبارهایی که کالاهای قابل اشتعال ذخیره می‌شوند، سیستم‌های اطفای حریق فوم می‌توانند از بروز خسارات جدی جلوگیری کنند.
