اطلاعات فنی

اسپرینکلر خشک Dry Pipe System Valve

در مناطقی که پتانسیل یخ زدگی آب وجود دارد از سیستم­های تر استفاده نمی­شود و به صورت جایگزین سیستم­های خشک یا Dry Pipe  به کار برده می­شود. در سیستم­های اسپرینکلر مدل خشک، تمامی شبکه لوله­کشی بعد از شیر مدل خشک با هوای خشک یا نیتروژن تحت فشار مشخصی قرار داده شده است (توسط کمپرسورهای هوا، سیلندرهای نیتروژن و… ) ، به محض شکسته شدن حباب یک یا چند اسپرینکلر، به علت افت فشار هوا، دریچه شیر مدل خشک باز شده تا پس از تخلیه هوای موجود در مسیر، آب با فشار بر روی آتش پاشیده شود. این سیستم­ها مناسب برای محیط­های در معرض یخ­زدگی می­باشند. همزمان با عملیات اطفاء حریق، آلارم مکانیکی سیستم فعال شده و امکان ارتباط این سیستم به سیستم اعلام حریق و آلارم الکتریکی نیز وجود دارد.
لازم به ذکر است در این نوع از سیستم­ها جهت راه­اندازی نیاز به کمپرسور می­باشد.

سیستم­های پیش عملگر Pre Action Systems

از انواع دیگر سیستم­های اطفاء آبی می­توان به سیستم پیش عملگر Pre-action اشاره نمود. نحوه عملکرد این سیستم­ها بر اساس دو عامل تحریک کننده مجزا می باشد. در این سیستم­ها آب پشت اسپرینکلرها وجود ندارد. در نوع Single Interlocked  دریچه شیر توسط یک سیگنال الکتریکی یا عامل پنوماتیکی باز می­شود، سپس آب در شبکه جریان پیدا کرده و به پشت اسپرینکلر می رسد، در این حالت سیستم به یک سیستم تر تبدیل شده است. حال کافی است که بر اثر وجود آتش، حباب یک یا چند اسپرینکلر بشکند تا آب تخلیه شود. در نوع Double Interlocked دریچه شیر فقط هنگامی باز می­شود که هر دو عامل اتفاق افتاده باشد ولی در نوع None Interlocked هر کدام از عوامل به تنهائی می­توانند شیر را باز کنند. این سیستم­ها معمولا در شبکه­های در معرض یخ­زدگی و یا در مکان­های حساس استفاده می­شوند. همزمان با عملیات اطفاءحریق آلارم مکانیکی سیستم فعال شده و امکان ارتباط این سیستم به سیستم اعلام حریق و آلارم الکتریکی نیز می­باشد.

سیستم­های سیلابی – دیلوج ولو Deluge System – Deluge Valves

سیستم­های سیلابی Deluge Systems جهت آبرسانی و انتقال مقادیر زیاد آب در بازه زمانی مشخص برای استفاده بخصوص در سیستم­های کولینگ، آتشنشانی، اسپری آب و یا سیستم فوم در مکان­های مشخص مثل، مخازن، انبارها، ترانسفورمرها و آشیانه هواپیماها استفاده می­شوند.
شیر اتوماتیکی که در این سیستم استفاده می­شود Deluge Valve یا به اصطلاح شیر سیلابی نامیده می­شود. ویژگی Deluge Valve  بسته به نوع شیر تهیه شده قابلیت باز شدن ناگهانی آن با سیگنال و دستور الکتریکال و همچنین قابلیت فعالسازی نیوماتیکی و هیدرولیکی می­باشد.

Deluge Valve شیری از نوع دیافراگمی سریع فعال شونده بوده که کارکرد آن به صورت هیدرولیکی است و شامل ۳ محفظه که به وسیله دیافراگم و Clapper و Seat seal نسبت به هم ایزوله شده­اند می­باشد. وقتی شیر در حالت آماده یا اصطلاحا SET  قرار دارد، فشار آب از طریق یک مسیر Bypass خارج از محفظه اصلی شیر و عبور از یک شیر یکطرفه کوچک (برای جلوگیری از برگشت آب) به محفظه بالایی انتقال یافته و دیافراگم را به سمت پایین می­فشارد و فشار محفظه برابر با فشار آب سیستم می­شود و در نتیجه ورودی آب بسته می­شود.

هنگامی که آتش توسط سیستم Detection اعلام می­شود، دستور اطفاء حریق توسط سیگنال الکتریکال به شیر برقی تریم رسیده و Bypass خارجی باز شده و آب داخل محفظه بالای دیافراگم به بیرون تخلیه می­شود. در نتیجه فشار محفظه بالای دیافراگم کمتر از فشار محفظه پایینی می­شود و فشار محفظه پایینی که با خط آب اصلی در ارتباط است دیافراگم و Clapper را به بالا رانده و شیر باز می­شود و آب به شبکه آتشنشانی رسانده می­شود (در صورت اتصال به زنگ هیدرولیکی، این زنگ نیز به صدادر می ­آید.)

تریم­های مورد استفاده در انواع مختلف شیرهای سیلابی در مدل­های مختلفی از جمله Dry Pilot ، Wet Pilot و Electrical Alarm Trim ساخته می­شوند.

الف)  Electric Release Trim

این سیستم که معمول­ترین و پراستفاده­ترین نوع دیلوج ولوها به شمار می­رود به صورت الکتریکی فعال می­شود بدین ترتیب که یک شیر برقی Solenoid Valve در سر راه تخلیه آب چمبر بالای دیافراگم قرار دارد و هنگام دریافت سیگنال دستور اطفاء حریق از کنترل پنل این شیر برقی باز شده و آب چمبر بالای دیافراگم را تخلیه می­کند و در اثر افت فشار، آب شبکه تغذیه دیافراگم را به بالا هل داده و شیر باز می­شود. همچین یک عدد سوئیچ فشار Pressure Switch نیز برای فعال کردن آلارم الکتریکی و کلیه فرمان­های مورد نیاز مثل قطع کردن برق تجهیزات تحت اطفاء و … می­باشد.

ب)  Dry Pilot Trim

این مدل در سیستم­هایی که خط اسپرینکلر خشک بسته (با هوای فشرده درون لوله بجای آب) بیشتر برای نواحی که امکان یخ زدگی وجود دارد استفاده می­شود. این تریم به تأمین هوای فشرده (با فشار تنظیم شده در محدوده مناسب جهت عدم آسیب به لوله­های تریم) نیاز دارد. همچنین در این تریم از نوعی از فعال سازهای دیافراگمی استفاده می­شود که یک طرف دیافراگم هوای فشرده خط لوله اسپرینکلر قرار دارد و طرف دیگر آبی که به محفظه بالای دیافراگم شیر سیلابی مرتبط است که هر دو طرف دارای فشار برابر می­باشند. هنگامی که به دلیل شکستن یکی از اسپرینکلرها افت فشار در شبکه ایجاد می­شود فشار آب پشت دیافراگم فعال ساز (Actuator) آن را باز کرده و آب محفظه بالای شیر تخلیه می­شود و در نتیجه شیر باز می شود. فشار پیشنهادی هوای فشرده تأمین شده در این نوع تریم ۳/۵ kg/sq.cm می­باشد و نصب شیر یکطرفه در ورودی جریان هوای فشرده به تریم شیر سیلابی ضروری است.

در تریم سیستم خشک می­توان از یک سیستم Optional نیوماتیک استفاده نمود که به وسیله آن بتوان به صورت دستی سیستم را راه­اندازی کرد.

ج) Wet Plot Trim

این سیستم جهت خطوط بسته اسپرینکلر با آب تحت فشار استفاده می­شود. در این نوع تریم هر دو طرف شیر تر و پر از آب با فشار می­باشد. در صورتی که هر کدام از اسپرینکلرها یا نازل­ها باز شوند باتوجه به افت فشاری که در یک طرف دیافراگم ایجاد می­شود، فشار خط تغذیه غالب می­شود و شیر باز می­شود.

اسپری نازل ها Spray Nozzles:

نوع دیگری از افشانک­ها می­باشند که در سیستم­های آتشنشانی و اطفاء حریق آبی سیلابی استفاده می­شوند و از جمله آن­ها می­توان به (Open Sprinkler) یا اسپرینکلر های باز و انواع اسپری نازل­ها (Spray Nozzle) اشاره نمود. پس از انجام محاسبات هیدرولیک جهت به دست آوردن نرخ پاشش، K-Factor و زاویه پاشش مشخص برای پروژه­های مختلف تامین و نصب می­شوند. اوریفیس این نازل­ها باز بوده و فاقد حباب می­باشند. نحوه عملکرد آن­ها نیز به صورت سیلابی و فعالسازی با باز شدن شیر Deluge Valve در شبکه می­باشد.

از انواع اسپری نازل­ها می­توان به اسپری نازل خنک­سازی تانک­ها (Tank Cooling Nozzles)، اسپری نازل با سرعت پاشش منوسط (Medium Velocity Spray Nozzle)  و اسپری نازل با سرعت پاشش بالا (High Velocity Spray Nozzle) اشاره کرد.

از کاربردهای عمده این نوع نازل­ها می­توان به خنک­سازی سطوح ترانس­های برق (Transformer Fire Protection)، تانک­ها و مخازن حاوی مواد اشتعال­پذیر (Storage Tank Cooling Systems)، نوار نقاله­های حمل­کننده مواد اشتعال­پذیر Conveyor Fire Protection و … اشاره نمود.