سیستم فوم
یکی از تکنولوژی های اطفاء حریق، سیستم فوم نام دارد که در مناطق کلاس B که خطر حریق و آتش سوزی بالا می باشد، مورد استفاده قرار می گیرد، از جمله مخازن سوخت، سالن های رنگ و مواد شیمیایی غیره. کف یا فومی که در این سیستم به کار می رود بسیار به مواد قابل اشتعال در منطقه مورد نظر بستگی دارد.
سیستم فوم چگونه کار می کند؟
این سیستم فوم موجب جداسازی اکسیژن از سوخت موجود در آتش می شود که در نتیجه سطح ماده سوختنی خنک می شود و از تشدید آتش جلوگیری به عمل می آید. در واقع، آب با کنسانتره کف در درصدی مشخصی ترکیب می شود که وقتی هوا به داخل آن دمیده می شود، بافت حباب دار و پرحجم به وجود می آید و از جایی که در برد قابل توجهی گسترش می یابد، می تواند روی ماده مشتعل شناور شود و مانع رسیدن اکسیژن به آتش شود. هم چنین مانع انتشار و توزیع بخار حاصل از حریق و آتش سوزی می شود.
در واقع به دلیل درصد رطوبت بالای فوم، این سیستم به شدت روی خنک کردن سطح ماده سوختنی و هر اشیای گرم که در محیط وجود دارد، تمرکز می کند.
نکته ای که در این میان وجود دارد این است که اگر مواد قابل اشتعال از مواد نفتی قطبی باشند، فوم موجود در این سیستم باید در برابر حلال ها مقاوم باشد.
به طور کلی این سیستم فوم در هنگام اطفاء، آب و فوم را در نسبت معینی ترکیب می کند و در نهایت از طریق شبکه لوله کشی به محیط مورد نظر می رساند و به این ترتیب، عملیات اطفاء به درستی انجام می پذیرد.
اجزای سیستم فوم به این ترتیب می باشند:
- منبع ذخیره کنسانتره فوم (مخازن تحت فشار، مخازن معمولی و غیره)
- دستگاه تولید کننده محلول آب و فوم (مخلوط کننده خطی، سیستم دوزینگ و غیره)
- خروجی تخلیه فوم
- لوله و اتصالات و اقلام دیگر مانند شیرآلات و ساپورت ها
از سیستم فوم در چه مواردی می توان استفاده کرد؟
- مخازن ثابت و یا متحرک ذخیره سوخت
- اسکله های صادرات و واردات مواد نفتی مواد شیمیایی
- مناطقی که مواد نفتی و شیمیایی بارگیری و تخلیه می شود
- محل ذخیره یا دپوی مواد شیمیایی
- محافظت از مخازن نفتی و شیمیایی
تجهیزات مورد استفاده در سیستم فوم اطفاء حریق بسیار با تجهیزات سیستم اطفاء حریق مبتنی بر آب شباهت دارد. تنها تفاوتی که در این میان به چشم می خورد این است که نازل های فوم، شیر اتوماتیک، پمپ ها و مخازن مخصوص فوم و برخی از اجزای دیگر نیز به علاوه مخازن آب در این سیستم فوم وجود دارند.
چند نوع سیستم فوم برای اطفاء حریق وجود دارد؟
دو نوع سیستم فوم در دسترس می باشد، یکی به صورت دستی (انواع مانیتورها، فوم موبایل ها، توربکس ها و غیره) و به طور اتوماتیک یا خودکار (شبکه های اسپرینکر، فوم چمبرها وغیره).
سیستم های اسپرینکلر که مبتنی بر آب می باشند (از جمله سیستم های تر، و خشک، سیلابی و دو مرحله ای) می توانند به وسیله افزودن مخازن کف و تجهیزات تخصصی مورد نیاز، به سیستم فوم یا آب و کف تبدیل شوند.
هم چنین مخلوط شدن آب و فوم در داخل این سیستم به روش های گوناگونی انجام می شود و باید مطابق با استاندارد NFPA طراحی شود. به طور کلی برای تولید این فوم ما به سه روش رو به رو هستیم:
1.سیستم بلدر تانک (Bladder Tank)
2.سیستم استفاده از پمپ فوم
3.سیستم فوم دوزینگ
ماده اصلی فوم همان کنسانتره فوم است که تنوع بسیار زیادی دارد و باید متناسب با نیاز محیط انتخاب شود. در واقع بعد از ساخته شدن فوم، باید در محلی که حریق رخ داده است به درستی توزیع شود.
انواع تجهیزات برای توزیع انتشار فوم به این ترتیب می باشند:
1.فوم چمبر یا فوم پورر
- اسپرینکلرهای فوم
- تناسب سازها
- تجهیزات تخلیه کف آتش نشانی
- هیدرانت فوم برای توزیع فوم به روش دستی
- ژنراتورهای فوم برای انتشار وسیع فوم در مناطقی هم چون انبارهای محصولات نفتی و شیمیایی خطرناک
- فوم مانیتورها برای بردهای نسبتا زیاد